Hava Kurumalı Trafo Verniği Nedir? Nasıl Kullanılır?
Elektrik izolasyonunun sağlanabilmesi için iletkenlerdeki elektrik akım veriminin en üst seviyeye çıkartacak yöntemlerin kullanılması gerekiyor. Yapılacak olan izolasyon, iletkenlerden elektrik akımının maksimum seviyede geçmesini sağlayacaktır.
İzolasyon vernikleri kullanılacakları yerlere göre belirlenir ve bu vernikler iletkenlere mekanik destek sağlamaktadır. İzolasyon kalitesinin arttırılabilmesi için verniklerin fiziksel ve mekanik özelliklerinin bilinmesi gerekir.
Hava Kurumalı Vernik
Elektrik sistemlerinde özellikle trafolarda iletken izolasyonunun sağlanabilmesi için farklı vernik türleri kullanılır. Oksijen etkisi ile kuruma gösteren ve birçok alanda kullanılan trafo verniklerine hava kurumalı trafo verniği denir.
Ancak kullanım yerine göre vernik türünü ve kullanım miktarını iyi belirlemek gerekir. Büyük yapılarda, dip kısımdaki bobinler için yapılan hava kurumalı vernikler yeterli miktarda oksijen alamama ve tam kurumama tehlikesiyle karşı karşıyadır.
Vernik tam kurumadığı zaman cihazın elektrik direnci düşük olacaktır.
Hava Kurumalı Trafo Verniği Kullanımı
İletkenlerin direncinin arttırılması ve gerekli izolasyonun sağlanabilmesi için hava kurumalı vernik yöntemi en çok tercih edilen yöntemdir. Hava kurumalı vernik tiplerinin kullanım yerleri şunlardır.
- Küçük trafolarda,
- Stator sistemlerinde
- Bobinajlama işlemlerinde
Hava kurumalı vernik tipleri, farklı özelliklere ve renk seçeneklerine sahiptir. Kullanıldıkları yerde havada kurur ve ekstra kurutma işlemi uygulanmasına gerek yoktur.
Elektrikli Cihazlarda Vernikleme Yöntemleri
Elektrikli cihazlarda izolasyonun sağlanabilmesi için hava kurumalı trafo vernik işlemleri iki farklı yöntemde yapılabiliyor.
- Basit daldırma yöntemi
- Vakum emdirme yöntemi
Basit daldırma yöntemi ile iletkenler verniklendikten sonra oda sıcaklığında havanın etkisi ile kurumaya bırakılır. Büyük bobin sistemlerinde dip kısımlarda kalan bölümlerdeki verniğinde hava etkisi ile tam kuruma yapması sağlanmalıdır.
Hava Kurumalı Vernik Çeşitleri
Hava kurumalı vernikler özelliklerine göre çeşitlere ayrılıyor. Çeşitler daha çok kullanım alanlarına göre belirleniyor. Bazıları nemli ortamlara bazıları kimyasal etkilere karşı koruma sağlıyor. Vernik çeşitleri şunlardır.
- Yağ modifiye fenolik tip vernikler
- Alkid rezinli vernikler
- Epoksi rezinli vernikler
- Poliüretan rezinli vernikler
İzolasyonda istenilen verimin alınabilmesi için birinci katman, son katman uygulamalarında hangi hava kurumalı vernik tipinin kullanılacağı bilinmeli ve ona göre kullanılmalıdır.